เปตอง จัดว่าเป็นกีฬากลางแจ้งประเภทหนึ่งที่มีการเล่นออกกำลังกายเพื่อสุขภาพมาตั้งแต่ดึกดำบรรพ์ ไม่มีการบันทึกประวัติที่ชัดเจนไว้ แต่ก็มีหลักฐานจากการเล่าต่อๆกันมาว่า เปตอง กำเนิดขึ้นครั้งแรกในประเทศกรีซเมื่อประมาณ 2,000 ปีก่อนคริสตกาล โดยการเก็บก้อนหินที่เป็นทรงกลมจากภูเขาและใต้ทะเลมาเป็นอุปกรณ์ในการเล่น ต่อมากีฬาประเภทนี้มีวิวัฒนาการ และได้แพร่หลายเข้ามาในทวีปยุโรป เมื่ออาณาจักรโรมันครองอำนาจและเข้ายึดครองดินแดนของชนชาวกรีกได้สำเร็จ ชาวโรมันได้ใช้การกีฬาประเภทนี้เป็นเครื่องทดสอบกำลังข้อมือและกำลังกายของผู้ชายในสมัยนั้น
เปตองเข้าสู่ยุโรป เมื่ออาณาจักรโรมันเข้ายึดครองดินแดนชาวโกลหรือประเทศฝรั่เศสในปัจจุบัน ชาวโรมันก็ได้นำเอาการเล่นลูกบูลประเภทนี้เข้าไปเผยแพร่ทางตอนใต้ของประเทศ ฝรั่งเศส การเล่นลูกบูลจึงได้พัฒนาขึ้นโดยเปลี่ยนมาใช้ไม้เนื้อแข็งถากเป็นรูปทรงกลม แล้วใช้ตะปูตอกรอบๆ เพื่อเพิ่มน้ำหนักของลูกให้เหมาะกับมือ พูดได้ว่าเป็นกีฬาสำหรับผู้สูงเกียรติ
แรกเริ่มเปตองไม่ได้เป็นที่รู้จักของคนไทย ประมาณพ.ศ 2518 นายจันทร์ โพยหาญ นำกีฬาเปตองเข้ามาเผยแพร่ให้คนได้รู้จักอย่างเป็นทางการคนแรก แต่เนื่องจากยังขาดอุปกรณ์การเล่นเปตอง (ลูกบูล) จึงได้ปรึกษาและชักชวนนายดนัย ตรีทัศนาถาวร และนายชัยรัตน์ คำนวณ ซึ่งเป็นนักธุรกิจที่มีชื่อเสียงมากในขณะนั้น เป็นผู้ลงทุนสั่งลูกเปตองเข้ามาจำหน่ายและเผยแพร่ในประเทศไทย
วันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2519 สมาคมเปตองและโปรวังซาลแห่งประเทศไทย โดยมีนายศรีภูมิ สุขเนตร เป็นนายกสมาคมคนแรก แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร สาเหตุเพราะยังขาดผู้สนับสนุน
แต่ต่อมาเมื่อสมเด็จพระศรีนครินทรบรมราชชนนี เสด็จพระราชดำเนินที่เขื่อนห้วยหลวง จังหวัดอุดรธานี เมื่อ พ.ศ. 2521 นายจันทร์ ได้นำอุปกรณ์กีฬาเปตองไปแนะนำวิธีการเล่นให้แก่ข้าราชบริพาร และพระองค์ทรงโปรดปรานมาก ทรงรับสั่งว่า "พระองค์เคยเล่นกีฬาประเภทนี้ตั้งแต่พระองค์พระชนมายุ 30 กว่า กีฬาเปตองมีประโยชน์มากได้ทั้งบริหารร่างกายเพื่อให้มีสุขภาพดี และสร้างสรรค์ความสามัคคีในหมู่คณะซึ่งมีประโยชน์มากมายสำหรับคนไทย ขอให้นายจันทร์ โพยหาญ จงทำหน้าที่ต่อไป พระองค์ช่วยส่งเสริม และเผยแพร่ให้อีกทางหนึ่ง"
ดังนั้นในวันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2527 สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับสมาคมเปตอง และโปรวังซาลแห่งประเทศไทย ไว้ในพระราชูปถัมภ์ เมื่อวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2530 ได้เปลี่ยนชื่อสมาคมเปตองและโปรวังซาลเป็น "สหพันธ์เปตองแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี" ต่อมาได้แก้ไขข้อบังคับสหพันธ์ฯ เพื่อให้เป็นไปตาม พ.ร.บ.การกีฬาแห่งประเทศไทย จึงเปลี่ยนชื่อเป็นสหพันธ์เปตองแห่งประเทศไทยเป็น "สมาคมเปตองแห่งประเทศไทย" เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน พ.ศ. 2543 และได้รับการรับรองจากการกีฬาแห่งประเทศไทย สนับสนุนงบประมาณเป็นเงินอุดหนุนสมาคมฯ ประจำปีจากรัฐบาลตั้งแต่ปี พ.ศ. 2538 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน และได้เข้าร่วมเป็นสมาชิกสหพันธ์เปตองนานาชาติ เป็นประเทศที่ 17 ของโลก
จะเห็นได้ว่าวิวัฒนาการของเปตองจนเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายในประเทศไทยนั้น กีฬาชนิดนี้เล่นแล้วมีผลดีต่อร่างอย่างไร น้ำ ใ ส ด อ ท ค อ ม เชื่อว่าเป็นคำถามที่คุณผู้อ่านกำลังตั้งคำถามอยู่ในใจ ก่อนที่จะไปดูวิธีการเล่น อยากให้คุณผู้อ่านทราบถึงประโยชน์ของการออกกำลังกายด้วยเปตองสักนิด
พัฒนาทางด้านร่างกาย
พัฒนาการทางด้านสติปัญญา
กีฬาเปตองเป็นเกมการเล่นที่จำเป็นต้องอาศัยการคิด การคาดคะเน และการอ่านเกมในการเล่น อย่างจริงจัง คิดเกมรับเมื่อเป็นฝ่ายเสียเปรียบ และเกมรุกที่บังคับให้ฝ่ายตรงข้ามเล่นตามเกมที่เราวางไว้
พัฒนาการทางด้านจิตใจ
กีฬาเปตองมีการเล่นทั้งเดี่ยวและคู่ทีม ผู้เล่นจะต้องเข้าใจถึงจิตใจของผู้ร่วมทีมเป็นอย่างดี มีการปรึกษาหารือกัน ยอมรับความคิดของกัน และกัน แสดงให้เห็นถึงการเป็นผู้นำ และผู้ตามที่ดี สมาธิเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งไม่ว่าเป้นการเล่นประการใด ๆ ผู้เล่นจะต้องฝึกการวางเฉย ทำจิตให้สงบ ทำสมาธิให้ได้ ตั้งความหวังให้น้อย กว่าความเป็นจริง ไม่วิตกกังวลเกินไป ไม่ท้อถอยในการเล่น ไม่สนใจเสียงข่มขวัญ เสียงเชียร์ที่ดัง การสอนเกมการเล่นของฝ่ายตรงข้าม เพราะสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้จะทำให้เกิดความกังวลสับสน จะมีผลต่อเกมการเล่น ถ้าสมาธิไม่ดีพอ
การพัฒนาการทางด้านสังคม
ขั้นตอนและวิธีการเล่นกีฬาเปตองว่าเป็นอย่างไร การอธิบายวิธีการเล่นกีฬาเปตองมีขั้นตอนและวิธีการเล่นโดยทั่วไป ดังนี้
ผู้เล่น
การเล่นกีฬาเปตองแบ่งผู้เล่นออกเป็น 2 ฝ่าย แต่ละฝ่ายมีผู้เล่นและใช้ลูกเปตอง ดังนี้
อุปกรณ์การเล่นเปตอง
การแต่งกายในการเล่นเปตอง
กีฬาเปตองเป็นกีฬาที่เล่นง่าย สะดวกและค่าใช้จ่ายในการเล่นก็ไม่แพง อีกทั้งไม่มีข้อบังคับใดๆ ว่าผู้เล่นจะต้องแต่งกายแบบใด ฉะนั้น ผู้เล่นจะแต่งกายแบบใดก็ได้แล้วแต่ความชอบของแต่ละคน ซึ่งอาจเป็นกางเกงขาสั้น กางเกงขายาว เสื้อแขนสั้นหรือเสื้อแขนยาวสีใดๆ ก็ได้ แต่ถ้าเล่นเป็นทีมไม่ว่าจะเป็นทีม 2 คนหรือ 3 คน จะต้องแต่งกายให้เหมือนกัน
วิธีการเล่นเปตอง
แบ่งผู้เล่นออกเป็น 2 ฝ่าย ๆ ละเท่า ๆ กัน ให้ลูกบูลมีลวดลายต่างกัน
การบริหารร่างกายก่อนและหลังการฝึกก่อนการเล่น
ก่อนการเล่น
การบริหารร่างกายเป็นสิ่งสำคัญสำหรับนักกีฬาทุกคน และต้องปฏิบัติเป็นประจำ ก่อนและหลังการฝึกซ้อมทุกครั้ง เพื่อเป็นการกระตุ้นเตือนให้ระบบภายในต่าง ๆ ของร่างกายตื่นตัว ระบบประสาทมีความฉับไวในการรับคำสั่งจากสมอง ไม่เกิดอาการเฉื่อยชา ระบบการหายใจทำงานได้สะดวก หัวใจสูบฉีดโลหิตได้ดี ปอดมีการขยายตัว ทำให้มีความจุของปอดทำออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายได้เพียงพอ นอกจากนั้นยังทำให้กล้ามเนื้อส่วนต่าง ๆ ของร่างกายยืดหยุ่น แข็งแรงทนทานพร้อมที่จะเริ่มต้นฝึกซ้อมได้
หลังการเล่น
หลังการฝึกซ้อมทุกครั้ง ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเกิดความตึงเครียด และเสียพลังงานไปเป็นจำนวนมาก การบริหารร่างกายหลังการฝึกซ้อม เช่น บีบ นวด กด จับ ทุกสลับกันไป จะเป็นการผ่อนคลายความตึงของกล้ามเนื้อส่วนต่าง ๆ ไม่ให้เกิดความเมื่อยล้า และนอกจากนี้ยังช่วยให้ระบบภายในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายกลับสู่สภาพปกติโดยเร็วที่สุด
ข้อแนะนำในการเลือกเครื่องแต่งกายสำหรับในการเล่นกีฬาเปตอง ดังนี้
เปตองเป็นอีกชนิดกีฬาที่เล่นแล้วมีประโยชน์ต่อร่างกาย เห็นแบบนี้แล้วคุณผู้อ่านหันมาเล่นเปตองกัน เป็นอีกทางเลือกสำหรับคนรักสุขภาพ เล่นไม่ยาก เป็นกีฬากลางแจ้งที่ใช้พื้นที่ไม่เยอะมาก หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์สำหรับคุณผู้อ่าน
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : สมาคมกีฬาเปตองแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ที่ให้ข้อมูลดีๆ เกี่ยวกับเปตอง
รูปประกอบจาก : pixabay.com